Trudności adaptacyjne uczniów w nowym środowisku szkolnym

Rozpoczęcie kolejnego etapu nauki, w szkole ponadgimnazjalnej, to dla młodego człowieka spore wyzwanie. Czekają go tam nowe zadania, wymagania, znajomości i przyjaźnie. Od ucznia, na tym etapie edukacyjnym, wymaga się i oczekuje większej samodzielności i odpowiedzialności. A przecież w nowym, nieznanym jeszcze środowisku nie jest to łatwe.

Najczęściej spotykane trudności to:

– zmiana środowiska szkolnego – uczeń może czuć się zagubiony w nowym budynku, w którym nie zna dobrze rozkładu sal lekcyjnych i innych pomieszczeń, a na korytarzu tłum nieznanych osób. Znaczna część uczniów musi dojeżdżać do szkoły ponadgimnazjalnej stąd konieczność reorganizacji dotychczasowego planu dnia: zaplanowanie czasu przeznaczonego na dojazd, późne powroty do domu ze względu na popołudniowe godziny zajęć, zorganizowanie sobie czasu na naukę;

– nowy zespół klasowy – przyzwyczajenie się do obcych dotąd osób i obawa przed brakiem akceptacji ze strony koleżanek i kolegów z nowej klasy, obawa przed ośmieszeniem w nowej szkole np. ze względu na sposób zachowania czy też ubiór, problemy ze znalezieniem przyjaciół, kłopoty z nauką w nowej szkole;

– nowi nauczyciele i wychowawca – inne wymagania niż w poprzedniej szkole, poznanie reguł obowiązujących w szkole, dostosowanie do innego sposobu prowadzenia zajęć lekcyjnych i oceniania, przyzwyczajenie się do nowego wychowawcy i jego wymagań;

– nowe, często trudniejsze wymagania edukacyjne – duża ilość lekcji w tygodniowym rozkładzie zajęć, konieczność uczenia się dużej partii materiału na kolejne dni, przyzwyczajanie się do większej samodzielności w zdobywaniu wiedzy niż w szkole gimnazjalnej;

– oczekiwania rodziców, by w nowej szkole osiągać dobre i bardzo dobre wyniki w nauce – tak jak dotychczas;

– chęć samorealizacji i zdobycia odpowiedniej pozycji towarzyskiej w nowej szkole i zespole klasowym.

Asymilacja w nowym środowisku czasami może przebiegać dość długo. Niektórym osobom trzeba poświęcić znacznie więcej uwagi. Uczeń jednak nie może odczuć, że w związku z tym traktowany jest inaczej. Najlepszym wyjściem w takim momencie jest niezwłoczne skontaktowanie się z wychowawcą, a nie oczekiwanie na kolejne spotkanie z rodzicami. Im wcześniej rozpozna się problem, tym szybciej można podjąć działania i tym samym zwiększają się szanse na pokonanie trudności. Nie zawsze wystarczą kontakty z wychowawcą. Do pełnego rozpoznania sytuacji czasami wskazane jest włączenie innych osób tj. kolegów i koleżanek, innych nauczycieli, psychologa i pedagoga szkolnego.