21 maja Dzień Kadeta

 „Pamiętaj, żeś miał honor być kadetem”

 21 maja Dzień Kadeta

 

Słowa te wypowiedział ks. Adam Kazimierz Czartoryski pierwszy komendant Akademii Szlacheckiego Korpusu Kadetów. Szkoła ta potocznie zwana jako Szkoła Rycerska została założona przez ostatniego króla Rzeczpospolitej Obojga Narodów, Stanisława Augusta Poniatowskiego 15 marca 1765 r. w Warszawie. Według ks. Czartoryskiego ideałem absolwenta był młody człowiek, który : „Powinien Ojczyznę swoją kochać, a jej dobro nade wszystko i sposobić się do tego, aby mógł poświęcić się na jej usługi, powinien być cnotliwy, pełen uszanowania dla zwierzchności, dobroczynności i afektu dla równych, względu dla niższych”. Kształcić się w niej miały dzieci uboższej szlachty, a cały koszt ponosiło państwo.   

 Twórcom Szkoły Rycerskiej przyświecał również cel, dostarczyć krajowi światłych obywateli potrzebnych do przebudowy politycznej i społecznej państwa. „Kogo los urodzenia i fortuny wytknął do czynnych obywatelskich obowiązków, -pisał Książe Adam Kazimierz Czartoryski, ten starać się powinien o wydoskonalenie w tych wiadomościach:

• aplikować się będą w historii – bo przykłady wzięte z dziejów starożytności i narodów uczyć go będą jak o swoich rodzi,
• do prawa natury i narodów -bo te światła mu dodadzą w owym czasie, w którym mu przyjdzie albo będzie ojczyste poprawić ustawy, albo nowe wyroczyć,
• do krasomówstwa – żeby mógł obywatelów przeświadczyć umysły, skłonne od złego odprowadzić,
• do matematyki – bo bystry rozsądek,
• do geometrii – koniecznie potrzebnej do służby wojskowej.

Szkoła Rycerska została zamknięta po upadku Insurekcji Kościuszkowskiej. Z jej murów wyszli znakomici absolwenci, którzy zapisali się w historii Polski między innymi : Tadeusz Kościuszko, Julian Ursyn Niemcewicz, , Jakub Jasiński i Karol Kniaziewicz.

Po odzyskaniu niepodległości odtworzono szkoły kadetów. Były ich trzy. Jako pierwszy utworzono 31 października 1918 roku Korpus Kadetów nr 1 w Łobzach k. Krakowa, który został przeniesiony do Lwowa. Drugi  Korpus Kadetów Nr 2 został utworzony 28 września 1919 w Modlinie Wzięły one  udział  w III Powstaniu Śląskim w 1921r.

Święto obchodzone 21 maja, zostało ustanowione w 1930 roku decyzją marszałka Józefa Piłsudskiego. By uhonorować najmłodszych  żołnierzy RP i uczcić tych, którzy polegli bohaterską śmiercią w walkach pod Górą Św. Anny, Lechynią, Zębowicami i Gogolinem.