Święto Wojska Polskiego – 100. rocznica Bitwy Warszawskiej, „Cudu na Wisłą”

Główną przyczyną wybuchu wojny polsko-bolszewickiej było zagrożenie dla niepodległości Polski ze strony Rosji bolszewickiej oraz próba wcielenia w życie idei rewolucji i eksportu rewolucji komunistycznej na teren całej Europy. Walki trwały od pierwszych dni stycznia 1919 roku. W pierwszej ich fazie przewaga była po stronie Polskiej. Po kilku miesięcznym rozejmie rozpoczął się etap drugi. Pierwsze sukcesy Armii Polskiej pozwoliły na zdobycie Kijowa. Było to ostanie zwycięstwo. Po nim nastąpił odwrót. Ścigająca Polaków Armia Czerwona stanęła na przedpolach Warszawy. Do walki stanął praktycznie cały naród. W szeregi powołanej na początku lipca Armii Ochotniczej gen. Józefa Hallera wstępowały tysiące Polaków. Powstanie rządu na czele którego, stanął Wincenty Witos, zapewniło poparcie chłopów i robotników, którzy nie dali się zwieść propagandzie komunistycznej. Bitwa Warszawska rozpoczęła się 13 sierpnia, a zakończyła całkowitym zwycięstwem Polaków 25 sierpnia 1920r. Plan bitwy opracował szef Sztabu Generalnego gen. Tadeusz Rozwadowski na podstawie założeń Józefa Piłsudzkiego, który planował doprowadzenie do jednej rozstrzygającej o losach kampanii bitwy. Składała się z trzech faz: 1. walki obronnej na przedmościu warszawskim na przedpolach Radzymina; 2. bitwy obronnej i manewru zaczepnego 5. Armii gen. W. Sikorskiego nad Wkrą; 3. uderzenia w dniu 16 sierpnia Grupy Manewrowej znad Wieprza i pościgu za uciekającym wrogiem. Zdaniem brytyjskiego polityka, dyplomaty i pisarza, Edgara Vincenta D’Abernon, bitwa Warszawska była 18 przełomową bitwą w historii świata. Zahamowała ekspansję rewolucji komunistycznej w Europie i przypieczętowało wolność krajów bałtyckich: Litwy, Łotwy i Estonii, które w razie klęski zostałyby podobnie jak Polska zamienione w republiki sowieckie zależne od Moskwy. Miała też ogromne znaczenie moralne. Pozwoliło wychować młode pokolenie Polaków w polskiej tradycji i polskim patriotyzmie. Druga nazwa Bitwy Warszawskiej – „Cud na Wisłą” wymyślił Stanisław Stroński, odwołując się do „cudu na Marną” z początku Wielkiej Wojny. W debacie publicznej tego sformułowania pierwszy raz użył Wincenty Witos i było ono chętnie przytaczane przez przeciwników Piłsudzkiego, w celu umniejszenia jego zasług w tym zwycięstwie. 15 sierpnia jako Święto Wojska Polskiego wprowadził rozkaz Ministra Spraw Wojskowych gen. broni Stanisława Szeptyckiego nr 126 z dnia 4 sierpnia 1923 roku: „W dniu tym wojsko i społeczeństwo czci chwałę oręża polskiego, której uosobieniem i wyrazem jest żołnierz. W rocznicę wiekopomnego rozgromienia nawały bolszewickiej pod Warszawą święci się pamięć poległych w walkach z wiekowym wrogiem o całość i niepodległość Polski”. W czasach komunistycznych Święto Wojska Polskiego obchodzono 12 października – upamiętniając w ten sposób chrzest bojowy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki pod Lenino. Po upadku komunizmu wrócono do daty 15 sierpnia i od 1992 r. jest znów obchodzone jako Święto Wojska Polskiego.